به گزارش گروه فرهنگ و هنر مهر، اميرحسين مدرس، مجري برنامههاي تلويزيوني و مداح اهل بيت در نشست ادب و آداب مداحي كه در حاشيه جشن نور و نيايش برگزار شد، ضمن بيان اين مطلب اظهار داشت: مداحان و مرثيهخوانان براي اثرگذاري بايد درك شعري، تسلط بر موسيقي و اطلاعات تاريخي داشته باشند و با رموز سخنوري، روانشناسي مخاطب آشنا بوده و براي تصويرسازي نيز اندكي با نمايش و تئاتر آشنا باشند.
شركت كنندگان در اين نشست با اعتقاد به اينكه مداحي و مرثيهخواني در حال منسوخ شدن است، اقدام به برگزاري اين نشست كرده و نگراني خود را نسبت به اين موضوع كه بيشتر مردم ما مفاهيم اهل بيت را بيش از آنكه از طريق مكتوب بياموزند، از راه زباني آموزش ميبينند ابراز داشتند.
گزارش روابط عمومي كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان ميافزايد، وي با اشاره به تاريخ نوحهخواني در ايران گفت: روضه الشهدا كتابي بود كه توسط افرادي كه خوش صدا و از فنون آواز مطلع بودند خوانده ميشد. به تدريج اين افراد به جاي روخواني از كتاب، مطالب آن را از بر كردند و بعد از اينكه خواندن آن كتاب منسوخ شد نيز نام روضه خوان روي افرادي كه شرح حال ائمه را ميخواندند، باقي ماند.
مدرس افزود: از دوره صفويه به اين سو روضهخوانها و نوحهخوانها عملاً حفظ و نشر موسيقي ايراني را بر عهده داشتند. در دوره قاجار، عزاداريهاي مذهبي بخصوص عزاداري امام حسين(ع) رونق چشمگيري پيدا كرد و در دوره ناصرالدين شاه به اوج خود رسيد.
وي با اشاره به اينكه مرثيهخواني و موسيقي از هم جدا نيستند، ادامه داد: در گذشته ارباب اين فن به ظرايف و دقايق موسيقي تسلط داشتند و آهنگهايي كه براي نوحهها مورد استفاده قرار ميگرفت، آهنگهايي بكر بودند كه براي همين نوحهها ساخته ميشد. بسياري از رديفها و گوشههاي موسيقي سنتي ما به نام مداحان قديم است. مثلا گوشه حاجي حسني از نام حاجي حسن كلاهدوز و گوشه صدري به نام صدر اصفهاني است.
مدرس گفت: بدليل نبود نت در ايران، ما نميدانيم نوحههاي باقيمانده از آن دوران چه آهنگي داشتهاند و فقط دستگاهي كه نوحه در آن خوانده ميشده را ميدانيم.
وي اظهار داشت: مداحي و مرثيهخواني قديم كه بر پايه آگاهي از موسيقي و شعر استوار بود امروز در كنار موسيقي فيلمها و موسيقي پاپ قرار گرفته و با اشعاري سست خوانده ميشود و رواياتي كه در آنها نقل ميشود، منطبق بر تاريخ نيست. حتي شيوههاي خواندن نيز ابتدايي و اغلب تقليدي است.
مدرس افزود: اگر مداحان به زنده بودن معصومين اعتقاد دارند نبايد درباره زندگي آنها دروغ بگويند يا آنان را به صورت بيادبانه خطاب كنند.
در ادامه اين نشست سيدمحمد ساداتاخوي، نويسنده گفت: در برخي از مرثيهخوانيها شيوهاي رايج شده كه به پوچخواني ميرسد. چيزي كه در مرثيه خوانيهاي قديم نبوده و اكنون هست، ترك مجلسي بهخاطر رفتن به مجلس ديگر است و اينكه نوحهاي در طول يك روز چندين بار خوانده شود، نوحهخواني را به يك عادت تبديل ميكند كه هيچ احساسي در آن نيست.
وي افزود: مسأله ديگري كه در اين عرصه ديده ميشود چهره سازي از مداحان توسط رسانهها بخصوص آگهيهايي است كه از تلويزيون پخش ميشود. در حالي كه بسياري از اين افراد ظرفيت ستاره شدن را ندارند. در ويژگيهاي ظاهري اين افراد از جمله راه رفتن و نوع لباس پوشيدن هم هيچ نشاني از گذشتگان ديده نميشود.
اين نويسنده با تأكيد بر اينكه مرثيهخوانيها بايد كوتاه باشد، ادامه داد: قديميها به دليل احترامي كه براي مرثيه اهل بيت قايل بودند 5 تا 7 دقيقه مرثيه و روضهخواني ميكردند و بقيه مجلس را به منقبت خواني و مدح خواني ميگذراندند.
نظر شما